Hiện nay, bạo lực học đường đang trở thành mối lo của phụ huynh, ngành giáo dục và toàn xã hội. Nó không chỉ diễn ra ở thành thị mà còn ở nông thôn, không chỉ có học sinh nam, mà cả học sinh nữ. Nó không những gây ra những tác động xấu đến mối quan hệ giữa trò với trò, thầy với trò mà còn gây hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần, thái độ học tập của học sinh, sự giảng dạy của thầy cô giáo và các hoạt động giáo dục của nhà trường. Trên các phương tiện thông tin đại chúng đã và đang đưa tin rất nhiều về tình trạng bạo lực học đường. Vì vậy mà đã không thể lường trước được hậu quả đối với giới trẻ và sự phát triển của xã hội.
1. Khái niệm:
Bạo lực học đường: là một hình thức của bạo lực trong xã hội. Là những hành vi thô bạo, ngang ngược, bất chấp công lý, đạo lý, xúc phạm, trấn áp người khác (có thể dùng lời nói, hành động, có hoặc không có vũ khí…) gây nên những tổn thương tinh thần và thể xác ở phạm vi các mối quan hệ trong trường học (giữa giáo viên - học sinh, đặc biệt học sinh - học sinh).
2. Hậu quả
- Ảnh hưởng đến bản thân học sinh gây ra những hậu quả nghiêm trọng về mặt thể xác, nhất là về mặt tinh thần: Tồi tệ hơn khi không ít vụ bạo lực đã cướp đi sinh mạng của những học sinh vô tội để lại sự thiệt thòi, đau đớn cho gia đình và xã hội. Những HS bị bạo lực, nhất là bạo lực về tinh thần, bạo lực ngôn ngữ thường cảm thấy bị tổn thương, chán nản, lo âu, suy sụp… Sự sợ hãi, nỗi ám ảnh. Thậm chí, tình trạng này có thể kéo dài suốt cuộc đời. Các em không dám ra ngoài chơi hoặc đến trường, không thể tập trung vào học hành. Những hậu quả mà bạo lực học đường gây ra kể cả thể xác hay tinh thần cũng đều trực tiếp ảnh hưởng đến công việc học tập cũng như tương lai của học sinh nếu không được can thiệp kịp thời.
Đặc biệt, những học sinh có hành vi bạo lực, lạm dụng quyền hành từ khi còn nhỏ, khi lớn lên có thể mắc phải những hành vi tội ác nhiều hơn những học sinh khác. Học sinh liên lụy vào hành vi bạo lực dù ở vai trò này hay vai trò kia cũng đều có nguy cơ lạm dụng rượu, thuốc lá, và các loại ma túy.
- Ảnh hưởng đến gia đình: Không khí và cuộc sống gia đình bị xáo trộn, căng thẳng, lo lắng.
- Ảnh hưởng đến xã hội: Ảnh hưởng đến những nét văn hóa truyền thống, những chuẩn mực đạo đức quý giá: Giờ đây có những học trò ngang nhiên cãi lại thầy, cô giáo. Con cái cãi lại bố mẹ. Bạn bè trêu đùa quá chớn dẫn đến đánh đấm xảy ra. Đặc biệt là giao lưu, xích mích qua mạng xã hội. Chính những hành động ấy thể hiện một sự suy đồi về mặt đạo đức và sự sai lệch về mặt hành vi một cách đáng báo động. Làm mất trật tự xã hội.
3. Cách phòng tránh bạo lực học đường:
- Tích cực rèn luyện kĩ năng sống, ngoan ngoãn lễ phép với ông bà, bố mẹ, với thầy cô giáo.
- Chấp hành nghiêm chỉnh nội quy trường lớp.
- Tránh xa bạo lực, nói không với bạo lực (Không mang bất cứ thứ gì, dụng cụ gì đến trường ngoài sách vở và đồ dùng học tập).
- Nếu thấy hiện tượng bạo lực, hiện tượng bất thường phải báo ngay cho thầy cô giáo để kịp thời can thiệp và xử lí.
4. Quy tắc ứng xử văn hóa trường học:
a) Đối với thầy giáo, cô giáo, nhân viên nhà trường và khách đến trường - Đảm bảo kính trọng, lịch sự, ngắn gọn, rõ ràng và lễ phép.
- Biết gật đầu khi chào, hỏi.
- Không được có những hành động, cử chỉ, lời nói thiếu chuẩn mực đạo đức, vô phép với thầy, cô và người lớn tuổi.
- Đảm bảo thái độ văn minh, tế nhị, chân thành, biết xin lỗi khi làm sai đúng lúc.
- Chia sẻ niềm vui, nỗi buồn của bản thân với thầy giáo, cô giáo, và ngược lại đảm bảo chân tình, giản dị, cởi mở, thân mật nhưng biết giữ khoảng cách thầy và trò.
b) Đối với bạn bè
- Không gọi nhau bằng những từ chỉ dành để gọi những người tôn kính như ông, bà, cha, mẹ…
- Không gọi nhau bằng những từ ngữ không phù hợp với lứa tuổi.